Ο ΥΠΕΡΟΧΟΣ ΓΚΑΤΣΜΠΥ

Ποιος είναι ο μυστηριώδης Τζέι Γκάτσμπυ? Από πού κρατάει η σκούφια του? Ποια είναι η ύποπτη προέλευση του μεγάλου πλούτου του? 
Με κάποια καθυστέρηση...δεκαετιών, διάβασα επιτέλους το μυθιστόρημα "Ο υπέροχος Γκάτσμπυ". Τόσα χρόνια άκουγα ότι θεωρούταν κλασσικό αμερικάνικο λογοτεχνικό έργο και ότι είχε γυριστεί σε αρκετές κινηματογραφικές βερσιόν, άρα υπέθετα ότι κάτι αξιόλογο θα είχε να διηγηθεί. Παρακινούμενη όμως από μία προκατάληψη προς την βορειοαμερικανική πνευματική παραγωγή, ανέβαλλα συνεχώς την ανάγνωσή του μέχρι που ήρθε το πλήρωμα του χρόνου. Και τελικά...είχα άδικο! Γραμμένο στα μέσα της δεκαετίας του 1920, το μυθιστόρημα του Φράνσις Σκοτ Φιτζέραλντ είναι μια εντυπωσιακή ακτινογραφία της εποχής του. Μιας εποχής σημαδεμένης από την ποτοαπαγόρευση, από τη μουσική τζαζ, αλλά και από τον υπερβολικό πλούτο που έφερε σε κάποιους η εκτόξευση του χρηματιστηρίου, πριν από το μεγάλο κραχ του 1929. Μέσα σε αυτήν τη μαγική αλλά και  παρακμιακή ατμόσφαιρα, ο Φιτζέραλντ αφηγείται μια ιστορία μεγάλου έρωτα. Ο μυστηριώδης Τζέι Γκάτσμπυ,  ο οικοδεσπότης των πάρτι όπου συχνάζει κάθε καρυδιάς καρύδι, κρύβει στην καρδιά του ένα άσβεστο πάθος για την Ντέιζι, τον πρώτο και μοναδικό έρωτά του. Και για χάρη αυτού του έρωτα δεν θα διστάσει να τα θυσιάσει όλα.
Όταν ο φτωχός αξιωματικός ερωτεύεται την πλούσια αστή, ο μόνος τρόπος για να την κάνει δική του, είναι να αποκτήσει -τουλάχιστον- τα ανάλογα πλούτη.  Εκείνη του γίνεται ψύχωση και αποτελεί κίνητρο για να αποκτήσει όλα όσα πιστεύει ότι της αξίζουν. 
Η συνάντησή τους, πέντε χρόνια μετά, όταν εκείνος έχει αποκτήσει πλέον πολύ περισσότερα από όσα θα μπορούσε να ονειρευτεί,  μετατρέπει τον ειλικρινή και απόλυτο έρωτα, σε έναν εφιάλτη για εκείνον καθώς τελικά αποδεικνύεται η καταστροφή του.  Γιατί η Ντέιζι παρόλο που κολακεύεται από τον δυνατό έρωτά του Γκάτσμπυ, δεν τον συμμερίζεται τελικά στην πραγματικότητα και προτιμά να παραμείνει στην ασφάλεια του...άπιστου συζύγου της. Ο Γκάτσμπυ είναι ένα ιδιαίτερο μυθιστορηματικό πρόσωπο που μου έμεινε έντονα στη μνήμη. Τόσο η εμφάνιση και το ντύσιμό του (ασημί πουκάμισο και χρυσή γραβάτα ή ροζ κουστούμι που έχει το χρώμα του δειλινού), όσο και ο τρόπος ζωής του (η κίτρινη Ρολς Ροϋς, η μεγαλόπρεπη έπαυλή του όπου λαμβάνουν χώρα αμέτρητα πάρτυ με καλεσμένους -και απρόσκλητους-  όπου ρέει άφθονη σαμπάνια και ποταμοί ποτών παρά την ποτοαπαγόρευση), δείχνουν ότι είναι ένας πληγωμένος άνθρωπος που αρνείται να προσαρμοστεί στην πραγματικότητα.
Ο υπέροχος Γκάτσμπυ παίζει και χάνει γιατί μένει πιστός στην φαντασίωση του έρωτά του μέχρι το τέλος. 
 Το βιβλίο έχει μεταφερθεί πέντε συνολικά φορές στην οθόνη. 




 Σε σχέση με τον συγγραφέα, αντιγράφω:
Η ζωή του Φράνσις Σκοτ Φιτζέραλντ είναι ένα τραγικό παράδειγμα των δύο όψεων του Αμερικανικού Ονείρου: οι χαρές του έρωτα, του πλούτου και της επιτυχίας και η τραγωδία που είναι συνυφασμένη με τις ακρότητες και την αποτυχία. 
Γεννημένος το 1869 στο Σαιντ Πωλ της Μινεσότα σε καθολική και ευκατάστατη οικογένεια, άρχισε να γράφει από πολύ νωρίς. Όταν οι ΗΠΑ μπαίνουν στον πόλεμο το 1917 κατατάσσεται στο στρατό, υπηρετώντας τη διετή θητεία του στην Αμερική, και γνωρίζει τη Ζέλντα Σέαρ, η οποία αρνείται να τον παντρευτεί λόγω έλλειψης χρημάτων. Το 1920 όμως κυκλοφορεί το πρώτο του μυθιστόρημα (This Side of Paradise) που θα σημειώσει μεγάλη επιτυχία· ο γάμος με τη Ζέλντα γίνεται αμέσως. Ο Φιτζέραλντ, επαγγελματίας πλέον συγγραφέας, συνεργάζεται και με διάφορα περιοδικά, συνεργασία που θα ήταν επικερδής αν οι δαπάνες του ζεύγους δεν ήταν αυξημένες εξαιτίας της πολυτελούς ζωής τους. Το δεύτερο μυθιστόρημα του Φιτζέραλντ, The Beautiful and the Damned, περιγράφει ακριβώς ένα ζευγάρι που ζει μες στην τρυφηλότητα και στον ηδονισμό. Λίγο μετά τη γέννηση του μοναδικού τους παιδιού θα κυκλοφορήσει το σπουδαιότερο μυθιστόρημά του,  Ο Μεγάλος Γκάτσμπυ. 
Η σπάταλη ζωή, οι συνεχείς μετακινήσεις (ταξίδευαν από πόλη σε πόλη της Ευρώπης και διέμειναν σε οκτώ πολιτείες των ΗΠΑ), καθώς και η θυελλώδης σχέση των Φιτζέραλντ επιβάρυναν την υγεία και των δύο: ο Φιτζέραλντ αντιμετώπιζε ολοένα σοβαρότερο πρόβλημα αλκοολισμού και η Ζέλντα, μετά από αρκετούς νευρικούς κλονισμούς, διαγνώσθηκε εντέλει ότι πάσχει από σχιζοφρένεια. Ωστόσο ο Φιτζέραλντ κατόρθωσε να τελειώσει και να εκδώσει το 1934 το τέταρτο μυθιστόρημά του, Tender Is the Night, που βρίθει αυτοβιογραφικών στοιχείων· είναι και αυτό χρονικό μιας αποτυχίας ή πολλαπλών αποτυχιών. 
Ο Φιτζέραλντ πέθανε το 1940 στα σαραντατέσσερά του, από καρδιακή προσβολή. Μολονότι στον καιρό του ήταν κυρίως γνωστός ως εκκεντρικός μέθυσος και ενσαρκωτής των υπερβολών και ακροτήτων που χαρακτήριζαν την εποχή της τζαζ, η αποτύπωση αυτής της εποχής στα έργα του και το αναμφισβήτητο ταλέντο του του χαρίζουν σήμερα επάξια μια ξεχωριστή θέση στην ομάδα των νεωτερικών συγγραφέων.

6 σχόλια:

  1. Τόσο το βιβλίο όσο και η ταινία μου έχουν διαφύγει.
    Επειδή βιβλία δεν μπορώ να πω ότι διαβάζω πια (ας όψονται οι 2 μικρές κυρίες), θεωρώ πιθανότερο να δω την ταινία.
    Ο Λίο άλλωστε είναι πολύ καλός όπου παίζει και σίγουρα μου κέντρισε το ενδιαφέρον η υπόθεση έτσι όπως την περιγράφεις.
    Καλό βράδυ!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Η ταινία είναι αρκετά καλογυρισμένη και με μία μοντέρνα οπτική (η μουσική πχ είναι σύγχρονη), οπότε πιστεύω ότι θα σου αρέσει!

      Διαγραφή
  2. Καλησπέρα Αμαλία.
    Γνωστό από παλιά το βιβλίο κι εγώ είχα την ίδια αντίληψη μέχρι φέτος το καλοκαίρι που το διάβασα. Ναι είναι, όπως λες μια απεικόνιση της εποχής, αλλά για κάποιο λόγο εμένα με ψιλοκούρασε. Όσο για την ταινία, είναι πια κλασσική!
    Καλό βράδυ!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Εμένα πάλι δεν με κούρασε καθόλου (αν και αρχικά αυτό νόμιζα ότι θα συμβεί) ίσα-ίσα που το διάβασα πολύ γρήγορα γιατί μου κράτησε το ενδιαφέρον. Μου φάνηκαν πολύ ζωντανές οι περιγραφές γενικά, σα να προβάλλονταν εικόνες! Και επειδή η μνήμη μου δεν είναι το πιο δυνατό μου σημείο (σαν του χρυσόψαρου ένα πράγμα) μου έκανε εντύπωση το πόσο έντονα μου έμεινε ο ήρωας.

      Διαγραφή
  3. Το βιβλίο δεν το εχω διαβάσει.
    Ειχα δει παλια την ταιναι με τον Ρ. Ρεντφορτ... το παίξιμο της Μια Φάρου μου είχε φανεί κάπως ''υστερικό''.
    Ειδα και την πιο προσφατη version με τον L. DiCaprio, φαντασικά κοστουμια & σκηνικά, διαλεχτό casting.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Θα συμφωνήσω μαζί σου, η Μία Φάρροου και σε εμένα φάνηκε υστερική, εκτός αν έτσι φανταζόταν την ηρωίδα ο σκηνοθέτης. Νομίζω όμως πως ο Ρεντφορντ ήταν πολύ πιο κοντά στο πνεύμα του Γκάτσμπυ από τον ΝτιΚάπριο αν και σαν ταινία η νέα εκδοχή είναι φυσικά πολύ πιο φαντασμαγορική και εντυπωσιακή.

    ΑπάντησηΔιαγραφή